Aş­ga­bat­da A.S.Puş­kin adyn­da­ky Döw­let rus dra­ma teat­ryn­da üýt­ge­şik çy­kyş gu­ral­dy. Du­şen­be gü­ni ag­şam — bu, adat­ça, teatr­lar­da dynç gü­ni bol­sa-da, onuň gi­rel­ge­si­niň öňün­de adam­lar ýyg­nan­dy­lar, ola­ry bu ýe­re nä­me ge­tir­di: «Eý­sem, bu gün spek­takl bar­my?». Bu gün bu ýer­de spek­tak­ly «puş­kin­li­ler» gör­kez­me­ýär­di, ýog­sa, olar hem bu ýer­dä­ki baý­ram­çy­ly­gy gu­ra­mak bi­len meş­gul­dy­lar. Sah­na ta­lyp­lar we mek­dep okuw­çy­la­ry — yn­san­per­wer çä­rä­niň ba­şy­ny baş­lan «Dal­çyn» dil okuw mer­ke­zi­niň diň­leý­ji­le­ri çyk­dy­lar. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Gurbanguly Berdimuhamedowyň kes­git­län kon­sep­si­ýa­syn­da dil sy­ýa­sa­ty Türk­me­nis­tan­da bi­lim öz­gert­me­le­ri­niň esa­sy ugur­la­ry­nyň bi­ri­ne öw­rül­di. Onuň mak­sa­dy tä­ze teh­no­lo­gi­ýa­la­ra eýe bol­ma­ga hem-de ylym­da we teh­ni­ka­da ösen iş­le­riň öň ha­ta­ryn­da, mö­hüm hü­när mag­lu­mat­la­ryn­dan ha­bar­ly bol­ma­ga ukyp­ly dün­ýä de­re­je­sin­dä­ki hü­när­men­le­ri taý­ýar­la­mak bo­lup dur­ýar. Şu me­se­le bo­ýun­ça mil­li Li­de­ri­mi­ziň gör­kez­me­le­ri ýur­du­my­zyň okuw mek­dep­le­rin­de, şeý­le hem kö­mek­çi bi­lim eda­ra­la­ryn­da da­şa­ry ýurt dil­le­ri­niň öw­re­nil­me­gi­ni çuň­laş­dyr­ma­gy we gi­ňelt­me­gi şert­len­dir­di, bu bol­sa dür­li dil okuw­la­ry­nyň we mer­kez­le­ri­niň peý­da bol­ma­gy­ny hö­wes­len­dir­di. Şo­la­ryň bi­ri türk­men, iň­lis, fran­suz, rus we beý­le­ki dil­ler­de öz en­dik­le­ri­ni go­wu­lan­dyr­ma­ga ça­lyş­ýan ýaş­la­ry bir­leş­di­ren “Dal­çyn” mer­ke­zi­dir. Bu mer­kez bel­li bir meş­hur­ly­ga we ab­ra­ýa eýe bo­lup, öz işi ha­kyn­da öz­bo­luş­ly ha­sa­bat ber­me­gi, em­ma ony öz baş­lan­gyç­la­ry­nyň üs­tün­lik­le­ri­ni gör­kez­mek bi­len çäk­len­män, eý­sem, öz okuw­çy­la­ry­nyň müm­kin­çi­lik­le­ri­ni — dil bi­lim­le­ri­niň de­re­je­sin­de hem, ýaş­la­ryň müm­kin­çi­lik­le­ri­ni aç­mak, ola­ryň ru­hy taý­dan ösü­şi, ah­lak, dur­muş çel­gi­le­ri ba­bat­da hem müm­kin­çi­lik­le­ri­ni gör­kez­me­gi ma­kul bil­di. “Dal­çyn” hu­su­sy kär­ha­na­sy­nyň “Aş­ga­bat 2017” Oýun­la­ry­nyň do­wa­myn­da ter­ji­me­çi­lik hem-de meý­le­tin­çi­le­ri dil bo­ýun­ça taý­ýar­la­mak ba­bat­da iş­jeň çe­kil­me­gi bi­len bag­ly­lyk­da, bu ugur tä­ze çä­re­de hem do­wam edil­di. “Dal­çy­nyň” pi­ki­ri­ni mer­ke­ziň ýol­baş­çy­la­ry­nyň kö­mek üçin ýüz tu­tan adam­la­ry­nyň hem­me­si gol­da­dy­lar. Çä­rä­niň maz­mu­ny og­lan­la­ryň we gyz­la­ryň meş­hur eser­ler­den sah­na­la­ry öz di­lin­de – türk­men, iň­lis we rus dil­le­rin­de ýe­ri­ne ýe­tir­me­gin­den hem-de top­la­nan se­riş­de­le­ri “Umyt­lar ada­sy” at­ly eýe­siz haý­wan­la­ra kö­mek mer­ke­zi üçin ýyg­na­mak­dan yba­rat bol­dy. Türk­me­nis­tan­da meý­le­tin­çi­lik he­re­ke­ti Ýa­pyk bi­na­lar­da we sö­weş sun­ga­ty bo­ýun­ça V Azi­ýa oýun­la­ry­na taý­ýar­lyk gö­rül­me­gi hem-de 2017-nji ýy­lyň sent­ýab­ryn­da ge­çir­me­gi bi­len has ber­ke­di we gül­läp ös­di. Şon­da meý­le­tin­çi kö­mek­çi­le­riň uly to­pa­ry jem­len­di, olar ýö­ri­te taý­ýar­lyk, şol san­da dil taý­ýar­ly­gy­ny geç­di­ler, şeý­le hem da­şa­ry ýurt­lar­da tä­lim al­dy­lar. Meý­le­tin­çi­ler Ka­zan­da ge­çi­ri­len Bü­tin­dün­ýä uni­wer­sia­da­sy (2013-nji ýyl), So­çi­de ge­çi­ri­len gyş­ky Olim­pia­da (2014-nji ýyl), Ko­re­ýa­nyň Inç­hon şä­he­rin­de ge­çi­ri­len Azi­ýa oýun­la­ry (2013-nji we 2014-nji ýyl­lar), Ba­kuw­da ge­çi­ri­len I Ýew­ro­pa oýun­la­ry (2015-nji ýyl), Rio-de-Ža­neý­ro­da ge­çi­ri­len Olim­pi­ýa oýun­la­ry (2016-njy ýyl) ýa­ly iri sport çä­re­le­rin­de aja­ýyp tä­lim al­dy­lar. Aş­ga­bat Azia­da­sy uly üs­tün­lik­le­re bes­len­di, ol ta­mam­la­nan­dan soň hem meý­le­tin­çi­ler to­par­la­ry we ola­ryň ru­hu­be­lent­li­gi ýi­tip git­me­di. Olar öz­le­ri­niň parh­ly ga­raý­şy­nyň hem-de ýag­şy­ly­gy­nyň ge­rek bol­jak tä­ze “sal­gy­la­ry­ny” tap­ýar­lar. Şo­la­ryň bi­ri hem “Umyt­lar ada­sy” bol­dy. Onuň he­mi­şe­lik ak­gö­wün­li kö­mek­çi­le­ri­niň ha­ta­ryn­da Hal­ka­ra yn­san­per­wer ylym­la­ry we ösüş uni­wer­si­te­ti­niň hem ta­lyp­la­ry bar. Yn­san­per­wer­lik jem­gy­ýe­tiň eko­lo­gi­ýa me­de­ni­ýe­ti­niň esa­sy­ny düz­ýär. Ada­ma, äh­li jan­da­ra bo­lan söý­gi, üns we ala­da eko­lo­gi­ýa pi­ki­ri­ni kes­git­le­ýär. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Gurbanguly Berdimuhamedow onuň ýö­rel­ge­le­ri­ni or­naş­dyr­ma­ga ça­gyr­ýar. Döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň köp baş­lan­gyç­la­ry ýaş­lar­da şeý­le oý-pi­ki­ri dö­ret­mä­ge gö­nük­di­ri­len­dir: olar bag ek­mek bo­ýun­ça äh­li­halk çä­re­le­ri ýa-da spor­ty we sag­dyn dur­muş ýö­rel­ge­si­ni wa­gyz et­mek hem-de te­bi­ga­ty go­ra­mak bo­ýun­ça çä­re­ler bo­lup dur­ýar. Mä­lim bol­şy ýa­ly, mil­li Li­de­ri­miz ahal­te­ke be­dew­le­ri­ne, ala­baý­la­ra mä­hir duý­gu­sy bi­len ga­ra­ýar. Hut döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň tek­li­bi bo­ýun­ça We­pa­ly at­ly ala­baý “Aş­ga­bat 2017” Oýun­la­ry­nyň tu­ma­ry­na öw­rül­di. Onuň at­da­şy­ny — bu aja­ýyp to­hum­dan bo­lan itiň gü­jü­gi­ni bol­sa hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz öz rus­si­ýa­ly kär­de­şi Wla­di­mir Pu­ti­ne sow­gat ber­di. “2018-nji ýyl — it ýy­ly, biz üçin bol­sa We­pa­ly­nyň ýy­ly. Diý­mek, bu ýyl ge­çip bar­ýan ýyl bi­len de­ňeş­di­re­niň­de has dur­nuk­ly we saz­la­şyk­ly bo­lup, aba­dan­çy­lyk we iş­ler­de ro­waç­lyk ge­ti­rer. Bi­ze äh­li ýol­lar açy­lar, gör­lüp-eşi­dil­me­dik ädim­ler ädi­ler, iri möç­ber­li tas­la­ma­lar ama­la aşy­ry­lar...” di­ýip, mil­li Li­de­ri­miz Gurbanguly Berdimuhamedow Tä­ze ýyl gi­je­si wa­tan­daş­la­ry­my­zy gut­lan­da bel­le­di. Ada­myň we­pa­ly dos­ty bo­lan itiň ny­şa­ny as­tyn­da geç­ýän şu ýyl bi­len bi­zi şeý­le umyt­lar bag­la­ýar. Adam hem onuň we­pa­ly­ly­gy­na mä­hir we jo­gap­kär­çi­lik bi­len jo­gap ber­ýär. Eger ol bet­bagt­çy­ly­ga ýa-da bi­per­waý el­le­re dü­şen bol­sa, eýe­si­ni we öýü­ni ýi­ti­ren bol­sa, oňa kö­me­ge gel­mä­ge taý­ýar­dyr. Ine, “Umyt­lar ada­sy” — öý­süz-öw­zar­syz haý­wan­la­ra kö­mek ber­ýän il­kin­ji mer­kez hem şeý­le yn­san­per­wer iş­ler bi­len meş­gul­lan­ýar, ol 2017-nji ýy­lyň aw­gus­tyn­da yn­san­per­wer ugur­ly hu­su­sy kär­ha­na hök­mün­de ýur­du­myz­da res­mi taý­dan ha­sap­da bel­li­ge alyn­dy. Şon­dan bä­ri “Ada­da” sak­lan­ýan­la­ryň sa­ny ep-es­li art­dy, ala­da­lar hem kö­pel­di. Ba­şy baş­la­nan oňat işe döw­let dü­züm­le­ri­niň kö­mek ed­ýän­di­gi hem gu­wan­dy­ry­jy­dyr: ze­rur bo­lan luk­man­çy­lyk se­riş­de­le­ri, we­te­ri­nar hyz­mat­la­ry we şu­ňa meň­zeş­ler yzy­gi­der­li be­ril­ýär. Te­le­ke­çi­ler — res­to­ran ho­ja­lyk­la­ry we şöh­lat ön­dü­ri­ji­ler it­le­ri hem-de pi­şik­le­ri iým bi­len üp­jün et­mä­ge öz go­şant­la­ry­ny goş­mak ka­ra­ry­na gel­di­ler. Ozal bel­le­ni­li­şi ýa­ly, ta­lyp — meý­le­tin­çi­ler hem “Ada­dan” ha­bar tu­tup dur­ýar­lar — bu ýer­de iş hem­me­le­re ýe­ter­lik. Bir söz bi­len aý­dy­lan­da, di­ňe bir mer­ke­ziň özü­ne bol­man, eý­sem, onuň jem­gy­ýet­de tut­ýan or­nu­na köpta­rap­dan gol­daw be­ril­ýär. “Dal­çy­nyň” çä­re­si hem ila­tyň dür­li gat­lak­la­ry­ny şeý­le gu­ra­ma­la­ryň dur­muş äh­mi­ýe­ti­ne ün­si çek­mä­ge gö­nük­di­ril­di. Onuň mak­sa­dy uly bol­ma­dyk köpdür­li dil­ler­de sah­na­laş­dy­ry­lan çy­kyş­da ýaş ne­sil­le­riň uly ah­lak, ru­hy, aň-paý­has we dö­re­di­ji­lik müm­kin­çi­li­gi­ni gör­kez­mek­den, ze­hin­li we kal­by joş­gun­dan do­ly ýaş­la­ryň uly yh­las­ly, ru­hu­be­lent güý­jü­ni paý­laş­mak­dan yba­rat­dyr. Şol ag­şam to­ma­şa­çy­lar sah­na­da ýe­ri­ne ýe­ti­ri­ji­le­ri hut şo­nuň ýa­ly ýag­daý­da gör­dü­ler. Şol ýe­ri­ne ýe­ti­ri­ji­ler gah­ry­man­la­ryň egin-eşik­le­ri­ni geý­nen og­lan­jyk­lar we gyz­ja­gaz­lar­dyr, da­şa­ry ýurt dil­le­ri­ni örän oňat öz­leş­dir­ýän okuw­çy­lar­dyr hem-de aja­ýyp aý­dym aýt­ma­gy, tans et­me­gi we keşp ýe­ri­ne ýe­tir­me­gi ba­şar­ýan ukyp­ly ça­ga­lar­dyr. Tüýs ýü­rek­den ýe­ri­ne ýe­ti­ri­len çy­kyş­la­ra duý­gur ses­len­ýän to­ma­şa­çy­lar owa­dan we aras­sa kalp­ly adam­la­ra el çarp­dy­lar. Ol adam­lar örän ýa­şa­jyk hem-de dün­ýä bi­len iň go­wy zat­la­ry, ýag­ny öz­le­rin­dä­ki bar bo­lan ýü­rek mäh­ri­ni, ýag­şy­ly­gy, bi­lim­le­ri­ni paý­laş­ma­ga taý­ýar ça­ga­lar­dyr. Olar hä­zir jem­gy­ýe­te, öz Wa­ta­ny­na peý­da­ly we ge­rek­li bol­mak üçin äh­li yh­la­sy­ny gaý­gyr­ma­ýar­lar. Dün­ýä­niň nus­ga­wy ede­bi­ýa­ty­nyň äheň­le­ri bo­ýun­ça saz­ly çy­kyş uly şat­lyk-şow­hun bi­len geç­di — hö­wes­jeň akt­ýor­la­ryň hat­da ki­çi­räk kem­çi­lik­le­ri we ýal­ňyş­lyk­la­ry hem üýt­ge­şik özü­ne çe­ki­ji bo­lup tol­gun­dy­ry­jy gö­rün­di, des­si­ne-de za­lyň gol­da­ýyş ähe­ňin­dä­ki el çar­pyş­ma­la­ra bes­len­di. Mu­nuň özi hö­wes­jeň ar­tist­le­re hem­me za­dyň ge­çi­rim­li bol­ýan­dy­gy üçin däl-de, ola­ryň sah­na çy­kyp, öň­de go­ýan mak­sa­dy ýe­ri­ne ýe­ti­ren­dik­le­ri üçin­dir. Olar sah­na­nyň we hal­kyň öňün­de çe­kin­jeň­lik­le­ri­ni ýeň­di­ler, öz­le­ri­ni aç­mak­dan çe­kin­me­di­ler, mu­nuň üçin bol­sa olar çy­kyş­lar­dan öňür­ti taý­ýar­lyk­lar­da we olar­dan da­şa­ry hem öz üst­le­rin­de örän köp iş­le­di­ler. Sah­na­laş­dyr­mak üçin esas hök­mün­de “Şa­se­nem we Ga­ryp” türk­men des­sa­ny, Şeks­pi­riň “Ro­meo we Ju­let­ta”, “Otel­lo” tra­ge­di­ýa­la­ry alyn­dy, şeý­le kuw­wat­ly sah­na eser­le­ri­niň ha­ta­ry­na Alek­sandr Ser­ge­ýe­wiç Pu­ş­ki­niň ki­çi­räk eser­le­ri­niň bi­ri bo­lan “Mo­sart we Sal­ýe­ri” ese­ri hem gir­di. Di­ňe Şeks­pi­riň bir ko­me­di­ýa­sy — “Na­da­ra­nyň nog­ta­lan­ma­gy” mak­sat­na­ma­da bol­dy, ýö­ne pýe­sa­nyň “ba­ky­lyk” de­re­je­si şu ýer­de-de ar­tist­le­riň özü­ne bo­lan ta­la­be­di­ji­lik de­re­je­si­ni pe­selt­mä­ge müm­kin­çi­lik ber­me­di. Şun­da bol­sa olar to­ma­şa­çy­la­ry be­gen­dir­di­ler! Bu be­ýik eser­le­riň hem­me­si­ni saz­la­şyk­ly bir kom­po­zi­si­ýa bir­leş­dir­mä­ge şow­ly usul bo­lan we­ne­sian­ly söw­da­gä­riň hem-de sy­ýa­hat­çy Mar­ko Po­lo­nyň onuň ýa­nyn­da­ky ýolgör­ke­zi­ji türk­men bi­len gür­rüň­deş­li­gi müm­kin­çi­lik ber­di. Olar bi­le­lik­de Be­ýik Ýü­pek ýo­lu­nyň ýü­re­gi bo­lan Türk­me­nis­ta­na gel­di­ler, uzak ýo­ly bol­sa gy­zyk­ly ta­ry­hy gür­rüň be­rip be­ze­di­ler... Goý, Ro­meo bal­ko­nyň aşa­gyn­da El­wis Pres­li­niň “Love me ten­der, love me sweet” aý­dy­my­ny aýt­syn, Otel­lo­nyň bol­sa oňat be­je­ri­len sa­çy bol­sun, esa­sy spek­takl jan­ly, duý­gu­la­ry­ňa tä­sir ed­ýän hem-de wa­ka­la­ryň tu­tuş dra­ma­ly­ly­gy­na ga­ra­maz­dan, örän hoş­ni­ýet­li bol­dy. Aşyk-mag­şuk­lar aý­ra düş­me­di­ler we öl­me­di­ler, Dez­de­mo­na­ny bog­ma­dy­lar, Mo­sar­tyň gam­gyn ese­ri bol­sa: “Biz si­ze bagt ar­zuw ed­ýä­ris!” di­ýen söz­le­ri bo­lan aý­dym bi­len çal­şy­ryl­dy. Çy­ky­şyň il­ki­ba­şyn­dan baş­lap, yna­nyş­ma­gyň örän oňaý­ly ýag­da­ýy eme­le gel­di, şol hoş­ni­ýet­li pur­sat­la­ry äh­li to­ma­şa­çy­lar we akt­ýor­lar bi­rek-bi­re­ge ho­şal­lyk bi­len öz ýü­rek­le­rin­de gal­dyr­dy­lar. Ha­ýyr-sa­ha­wat kon­sert-spek­tak­ly­nyň gu­ra­ma­çy­la­ry­nyň çy­kyş­la­ryn­da ho­şal­lyk, ru­hu­be­lent­lik söz­le­ri köp ýaň­lan­dy, ýö­ne esa­sy zat şol çy­kyş­lar­da ýag­şy­lyk ýaý­ma­ga adam­la­ry bir­leş­dir­ýän ça­gy­ryş bol­dy. Ozal yg­lan edi­li­şi ýa­ly, “Dal­çyn” dil mer­ke­zi­niň hö­dür­län çy­ky­şy­nyň pe­tek­le­ri üçin hem­me gir­de­ji “Umyt­lar ada­sy” kär­ha­na­sy­na kö­me­ge ug­ra­dyl­dy. Ýö­ne “Dal­çyn” öz asyl­ly baş­lan­gyç­la­ryn­da ýe­ke däl­dir. Şeý­le çä­rä Sag­ly­gy go­ra­ýyş we der­man se­na­ga­ty mi­nistr­li­gi­niň iş­gär­le­ri uly hö­wes bi­len go­şu­lyp, no­bat­da­ky ge­zek “Ada” üçin dür­li der­man­la­ryň, sar­gy se­riş­de­le­ri­niň ze­rur bo­lan tap­gy­ry­ny we şu­ňa meň­zeş beý­le­ki­le­ri bö­lüp ber­di­ler. Bu çä­rä Oba we suw ho­ja­ly­k mi­nistr­li­gi­niň we­te­ri­nar gul­lu­gy­nyň we­kil­le­ri gat­naş­dy­lar. Ola­ryň bu mer­ke­ze öz ug­ry bo­ýun­ça ber­ýän şeý­le kö­me­gi il­kin­ji ge­zek däl­dir. Mun­dan baş­ga-da, te­bi­ga­ty go­ra­ýyş eda­ra­sy­na, Se­na­gat­çy­lar we te­le­ke­çi­ler bir­leş­me­si­ne, Je­ma­gat ho­ja­ly­gy mi­nistr­li­gi­ne uly ho­şal­lyk bil­di­ril­di. Je­ma­gat ho­ja­ly­gy mi­nistr­li­gi hä­zir­ki wagt­da eýe­siz it­le­ri we pi­şik­le­ri sak­la­mak bo­ýun­ça iri kär­ha­na­ny dö­ret­mek tas­la­ma­sy­ny iş­läp taý­ýar­la­ýar. Hal­ka­ra yn­san­per­wer ylym­la­ry we ösüş uni­wer­si­te­ti­niň ta­lyp­la­ry meý­le­tin­çi­lik iş­le­ri­ni yh­las­ly alyp ba­ran­dyk­la­ry üçin, öw­gä my­na­syp bol­du­lar. Ola­ry şeý­le iş­le­re mu­gal­lym­la­ry ruh­lan­dyr­ýar­lar. Bu baý­ram­çy­ly­gy gu­ra­ma­ga Bi­lim mi­nistr­li­gi uly gol­daw ber­di. “Dal­çy­nyň” diň­leý­ji­le­ri öz no­ba­tyn­da A.S.Puş­kin adyn­da­ky teat­ryň äh­li to­pa­ry­na we onuň üs­ti bi­len sah­na­laş­dyr­mak pi­ki­ri­niň dur­muş­da be­ýan edil­me­gi­ne be­ren kö­me­gi üçin Türk­me­nis­ta­nyň Me­de­ni­ýet mi­nistr­li­gi­ne ho­şal­lyk bil­dir­di­ler. Bu çä­re­de Me­dia-Türk­men agent­li­gi­niň “Orient” saý­ty mag­lu­mat hyz­mat­da­şy bo­lup çy­kyş et­di. Aja­ýyp, hem­me­ta­rap­la­ýyn ösen ýaş­la­ry ter­bi­ýe­le­mä­ge äh­li şert­le­riň dö­re­di­len­di­gi, ra­ýat we te­le­ke­çi­lik baş­lan­gyç­la­ry­nyň öňe iler­le­dil­ýän­di­gi üçin, re­him­li­li­ge he­mi­şe orun be­ril­ýän ag­zy­bir jem­gy­ýet üçin, içe­ri we da­şa­ry sy­ýa­sa­tyn­da yn­san­per­wer mak­sat­la­ry hem-de umu­ma­dam­zat gym­mat­lyk­la­ry wa­gyz ed­ýän bi­ziň aja­ýyp ýur­du­myz­da­ky bag­ty­ýar dur­muş üçin hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ady­na çuň­ňur ho­şal­lyk söz­le­ri aý­dyl­dy.